Zwart – Wit

Zwarte Piet en Ferguson*: op het oog twee verschillende issues en totaal verschillende contexten en verhalen. Toch zijn er veel raakvlakken. Beiden gaan over zwart en wit. Beiden gaan over enorme verschillen in beleving van en zicht op één en dezelfde gebeurtenis. Beiden zijn algemene gebeurtenissen die mensen persoonlijk raken. Beiden veroorzaken heftige emoties.

Beiden zijn ook wat mij betreft een goede illustratie van het volgende citaat:

“It is difficult for a majority to see, let alone sympathize with, a practice that discriminates against a minority. It’s not unlike trying to get a fish to understand the concept of water! It is simply the medium in which the fish resides, requiring no cognition of the water that supports it. Discrimination–not just individual, but systemic–is the “water” in which the majority swims, and unless something happens to bring that discrimination into the view and consciousness of the majority, nothing will change, because the majority hardly, if ever, notices it.”
–Bishop Gene Robinson, from God Believes in Love

Van de week twee mooie reflecties hierop tegen gekomen die ik graag met jullie wil delen:

De documentaire Zwart als Roet van Sunny Bergman die de gevoeligheden rondom Zwarte Piet onderzoekt (klik op de afbeelding om naar de documentaire te gaan).

zwart als roet

race ya

De blog van een Amerikaanse die reflecteert op hoe haar opvoeding en omgeving haar ervaring van Ferguson beïnvloeden (klik hiernaast om haar blog te lezen).

Voor mij opnieuw een uitnodiging om alert te zijn en blijven op mijn eigen onbewuste vooroordelen en kijk op de werkelijkheid. En niet alleen wat ‘kleur’ betreft. Maar even goed wat rijkdom, opleiding, fysieke beperkingen en al die andere vormen van diversiteit betreft. Hoe beïnvloeden en beperken mijn situatie, opvoeding en vriendenkring mijn kijk op wat er gebeurt? Hoe kan ik open blijven staan en actief zoeken naar manieren om die kijk te verbreden als het nodig is? Het begint in ieder geval bij het mij steeds opnieuw bewust worden van het water waar ik als vis in zwem.

* voor wie het gemist heeft: in Ferguson, Montana in de VS schiet een blanke agent een zwarte ongewapende tiener neer. Afgelopen week heeft een jury besloten dat hij hiervoor niet vervolgd hoeft te worden; enorme rellen zijn het gevolg.

Keti Koti

Vandaag wordt Keti-Koti gevierd: gebroken ketenen. Een dag voor mij om stil te staan bij slavernij. Toen, en nu.

Op 1 juli 1863 schafte Nederland de slavernij af in Suriname en op de Nederlandse Antillen. Enkele jaren eerder (1859) deed ze dit al in Oost-Indië. Hoewel slavernij legitiem bleef tot in de 20e eeuw in de indirect bestuurde delen van Nederlands-Indië. 

Nederland was hier relatief laat mee. Denemarken maakte als eerste Europese land reeds in 1803 een einde aan de slavernij. Het Verenigd Koninkrijk verbood eerst de slavenhandel (1807) en toen slavernij in z’n geheel (1833). Frankrijk maakte in 1848 een einde aan slavernij.

Een einde? Slavernij is nog altijd wijdverbreid, vandaag, en zelfs hier in Nederland. Wij kopen producten gemaakt door (kinder)slaven, en in Nederland is economische uitbuiting van illegalen of van werknemers in de agrarische sector of de horeca, en uitbuiting in de prostitutie aan de orde van de dag.

Maak ik me wel voldoende druk hierover, vraag ik me vanochtend af?

Mannen voor de klas

Meester basisschoolAl jaren wordt er geklaagd dat te weinig mannen in het basisonderwijs werken. Wat houdt mannen tegen? Volgens een onderzoek van vakbond CNV onderwijs is dit onder meer salariëring, loopbaanperspectief en status…. maar vooral het feit dat er zo weinig mannen werkzaam zijn. Én ook dat de pabo’s te weinig aansluiten bij de stijl (en dus meerwaarde) van mannelijke leraren.

Aandachtspunten die ook voor andere beroepsgroepen gelden die streven naar meer diversiteit!

Mannen en Vrouwen

De laatste tijd zijn er weer allerlei berichten over verschillen tussen mannen en vrouwen. Kritische berichten in de Trouw over christen mannen op zoek naar hun verloren mannenkracht bij de beweging De 4e Musketier. Vrouwen die beweren dat het verschil slechts bestaat uit de manier waarop we ‘denken’ over mannen en vrouwen. Pantene die in haar reclamefilmpje inspeelt op hoe hetzelfde ‘professionele’ gedrag anders beoordeeld wordt wanneer het een vrouw betreft in plaats van een man.

neat or vain

Ik vraag me af waar de gevoeligheid vandaan komt. Staat de norm ‘gelijkheid tussen man en vrouw’ inmiddels voor ‘er mogen geen verschillen meer zijn’? Is elke ‘mannen’ of ‘vrouwen’ behoefte of beeld of activiteit per definitie een ‘teruggaan naar de oude beeldvorming’?

Zelf geloof ik wel in verschillen. Evengoed als ik geloof in overeenkomsten. En in diversiteit. Niet iedere man of iedere vrouw is hetzelfde. En er ligt een mooie uitnodiging in al deze artikelen en discussies. De uitnodiging om ‘mannelijk’ en ‘vrouwelijk’ niet te verliezen, noch te verabsoluteren. Niet statisch te maken, noch ‘obsolete’ (zo’n mooi Engels woord waar geen goede vertaling voor bestaat: zoiets als ‘niet langer in gebruik’; verouderd, niet modern). Niet te zien als elkaar uitsluitende hokjes maar als een mooie complexe, overlappende en elkaar aanvullende realiteit.